Aan het begin van de twintigste eeuw, nadat Sett bij Busè was gevoegd en Dolca bij Chiaro, waren er nog vier almen, maar vandaag zijn er nog maar drie die gebruikt worden: Camaggiore, Tedoldo en Chiaro. Hier verblijven, naast het vee en de verzorgers van het vee, ook graag vakantiegangers en toeristen die verliefd zijn op die authentieke landelijke sfeer, op deze prachtige berglocaties en de adembenemende uitzichten over het Comomeer, en de vele berghutten hebben getransformeerd tot tweede huizen.
Almen
Veel van de hoger gelegen nederzettingen van Monte Muggio waren, en sommige zijn het nog steeds, gemeenschappelijke almen.
Camaggiore, Sett, Busè, Tedoldo, Dolca en Chiaro waren de plekken waar de koeien naartoe werden geleid om de zomer al grazend door te brengen, waar de weiden de belangrijkste bron van zomervoeding vormden van het lokale vee en waar op een klein gedeelte het grazen van vee afkomstig van buiten toegestaan was.
Tedoldo
Alpe Tedoldo ligt op een hoogte van tussen de 1200 en 1450 meter boven zeeniveau en is een traditionele bestemming voor excursies: van de ringroute van de Almen naar het pad naar Giumello en de top van de Monte Croce di Muggio. Naast de verschillende routes die te voet kunnen worden afgelegd, is er ook de zgn. strada agro-silvo-pastorale, een weg naar de alm waarvoor een pas verkregen kan worden.
Tussen de berghutten die de nederzetting vormen gelegen aan een enorm grasveld met prachtig uitzicht op het meer, onderscheiden twee gebouwen zich die al aan het begin van de twintigste eeuw gebruikt werden als vakantieverblijf.
Het feest van de alm wordt op de tweede zondag van augustus gevierd
Het feest van de alm wordt op de tweede zondag van augustus gevierd en valt samen met het feest van de “Alpini”, want ook zij hebben een berghut hier en onderhouden het kerkje, dat boven het dorpje ligt, in herinnering van de Gevallenen in verdediging van het Vaderland.
Camaggiore
De legende van de kluizenaarsbroers waar ieder jaar op de eerste zondag van augustus een herdenking voor wordt georganiseerd.
De Alpe di Camaggiore ligt op een hoogte van tussen de 1150 en 1650 meter en wordt ook wel de “Parel van Muggiasca” genoemd. De ligging grotendeels op de noordwestelijke helling van de Muggio, waar de bergkam plaats maakt voor een breed plateau, zorgt voor een adembenemend uitzicht op het Meer van Lugano, op de Monte Legnone en Monte Legnoncino en een werkelijk schitterend uitzicht over het Comomeer dankzij de ligging hoog boven het water.
Het meest panoramische punt is op het terras aan de voet van de kerk van San Girolamo, verbonden aan de legende van de kluizenaarsbroers, waar een ijzeren kruis staat ter nagedachtenis van de Gevallenen, waar ieder jaar op de eerste zondag van augustus een herdenking voor wordt georganiseerd.
Het gebied van de alm bestaat uit twee groepen berghutten: het lagergelegen Camaggiore, tegenwoordig volledig verlaten en vervallen, en Stalle di Camaggiore dat, dankzij de restauratie van de rurale gebouwen tot woningen, zijn eenvoudige en rustieke karakter heeft weten te behouden.
Door Camaggiore lopen verschillende paden die, van de lagergelegen dorpjes rondom Bellano, over de Muggio naar de top leiden of de makkelijkere Ringroute van Monte Muggio, die volledig rondom loopt via Giumello en de alm van Chiaro. Daarnaast kan Camaggiore bereikt worden via de zgn. strada agro-silvo-pastorale, een weg waarvoor een pas verkregen kan worden.
Chiaro
Chiaro ligt op een hoogte van tussen de 1350 en 1750 m en ligt grotendeels op de zuidelijke helling van de Muggio, waarvandaan er een prachtig uitzicht is op de Valsassina, de Grigna, het Comomeer, dat zich uitstrekt tot Monte Rosa.
Net als in de andere almen, zijn er ook in Chiaro verschillende boerderijen-stallen die vroeger verhuurd werden aan communistische groepen.
Dit is de kleinste alm en het bewoonde centrum bestaat uit een aantal bescheiden gebouwen bij elkaar, die oorspronkelijk strodaken hadden, en tegenwoordig vakantiewoningen zijn.
Het feest van de alm wordt op 14 augustus gehouden.
Dankzij het feit dat het vlakbij Alpe Giumello ligt, gemakkelijk te bereiken via de berijdbare weg, is Chiaro een geliefde bestemming voor wie, zonder al te veel inspanning, wil genieten van een prachtig uitzicht en verse of gerijpte zuivelproducten wil kopen.
Chiaro is ook te voet bereikbaar via de paden die vanaf het Meer tot aan de top van de Muggio lopen en langs de andere twee lagergelegen almen komen.
